Lista tematów na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2010/2011

LITERATURA

 

1.                   Piękno rodzimego krajobrazu w literaturze polskiej. Scharakteryzuj jego cechy i określ funkcje w wybranych przez Ciebie utworach.

2.                   Wesele i ślub w literaturze. Omów temat, odwołując się do utworów literackich różnych epok.

3.                   Problem moralnej odpowiedzialności jednostki za swoje czyny. Rozważ problem, odwołują się do wybranych tekstów literackich.

4.                   Sen, halucynacja, wizja – zaprezentuj różnorodne ujęcie tych zjawisk w wybranych utworach różnych epok.

5.                   Literacki wizerunek rodziny. Dokonaj charakterystyki porównawczej w dowolnie wybranych utworach.

6.                   Moralne konsekwencje II wojny światowej w utworach różnych twórców. Przedstaw je, odwołując się do znanych tekstów.

7.                   Ewolucja ballady jako gatunku literackiego. Omów problem na wybranych przykładach.

8.                   Mity i legendy jako tworzywo literatury fantasy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich.

9.                   Tytuł, motto ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach.

10.                Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywów prometejskich. Dokonaj analizy wybranych przykładów.

11.                Relacje polsko – żydowskie. Przedstaw temat w oparciu o wybrane utwory literackie.

12.                Artysta o sobie i swojej twórczości. Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów literackich.

13.                Obraz starości w literaturze  różnych epok. Omów temat na podstawie wybranych  utworów literackich.

14.                Literatura faktu. Dokonaj analizy i interpretacji tego zjawiska kulturowego XX wieku na dowolnie wybranych przykładach.

15.                Mężczyzna jako ojciec i głowa rodziny. Zaprezentuj sylwetki wybranych bohaterów literackich.

16.                Obraz zaświatów w literaturze. Zinterpretuj ich rolę  na przykładach utworów z różnych epok.

17.                Przepowiednie, proroctwa, wróżby. Omów funkcjonowanie motywu, odwołując się do wybranych utworów literackich.

18.                Wielcy wodzowie i sposoby ich kreowania w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z  różnych epok.

19.                Uczyć, wychowywać, dawać świadectwo prawdzie, bronić zagrożonych wartości. Na podstawie wybranych utworów literackich scharakteryzuj rolę i zadania pisarza w wybranych epokach.

20.                Wizerunek chłopa w literaturze młodopolskiej. Omów na wybranych przykładach, poddając analizie sposób jego kreacji.

21.                Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach literackich.

22.                Jak cierpienie wpływa na człowieka? Przedstaw obraz cierpienia w literaturze różnych epok.

23.                Motywy profetyczne i ich rola w wybranych utworach literackich.

24.                Motyw "ojczyzny - okrętu" w literaturze polskiej. Rozwiń zagadnienie na celowo dobranych przykładach.

25.                Postać zbrodniarza w literaturze. Dokonaj analizy porównawczej wybranych bohaterów.

26.                Rodzice i dzieci wśród bohaterów literackich. Przedstaw ich wzajemne relacje, odwołując się do utworów literackich różnych epok.

27.                Wpływ pieniądza na życie bohaterów.  Zanalizuj problem na wybranych przykładach.

28.                „Świat na opak”- wyjaśnij to określenie na podstawie wybranych utworów literackich.

29.                Od „kury domowej” do kobiety demonicznej – literackie portrety kobiet. Przedstaw na wybranych przykładach.

30.                Różne obrazy śmierci w literaturze – omów sposoby jej kreowania i funkcje w wybranych utworach literackich.

31.                Tragiczne przeżycia oraz destrukcyjny wpływ obozów koncentracyjnych na psychikę i kodeks etyczny człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.

32.                Ludzkie podróże, wędrówki i tułaczki. Przedstaw topos homo viator w wybranych przykładach literackich.

33.                Omów różnorodne funkcje motywu „świata – teatru” w utworach literackich.

34.                Sceny śmierci w literaturze. Porównaj i omów ich funkcję w wybranych dziełach.

35.                W jaki sposób literatura współczesna ukazuje młodych, walczących o wolność? Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty.

36.                Bunt i pokora jako dwa różne sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Rozwiń temat, analizując dzieła literackie.

37.                Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice- przedstaw na przykładach wybranych utworów.

38.                Bezdomność i wyobcowanie. Przeanalizuj problem na podstawie wybranych utworów z różnych epok.

39.                Niepokoje ludzi schyłku wieków. Dokonaj analizy zjawiska  na przykładzie twórczości wybranych autorów.

40.                Pan Cogito w poezji Zbigniewa Herberta. Scharakteryzuj postać, odwołując się do wybranych przykładów.

41.                Naturalizm w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

42.                Dokumentaryzm i paraboliczność – omów dwa sposoby prezentacji świata w literaturze współczesnej, odwołując się do wybranych utworów.

43.                Zaprezentuj funkcjonowanie motywu przyjaźni w wybranych utworach literackich.

44.                Praca jako wartość uszlachetniająca i degradująca człowieka. Przedstaw zagadnienia na podstawie analizy wybranych utworów.

45.                Polski dwór od sielanki do parodii. Przedstaw motyw na wybranych przykładach.

46.                Kara jako konsekwencja zbrodni. Omów zagadnienie, zwracając uwagę na sposób jego ujęcia w wybranych utworach literackich.

47.                Miłość w okresie wojny i okupacji jako próba przezwyciężenia zła. Omów problem przywołując stosowne dzieła literackie.

48.                Przedstaw różne sposoby wyrażania miłości do ojczyzny w twórczości wybranych przez Ciebie pisarzy.

49.                Indywidualizm twórczy Mirona Białoszewskiego. Omów zagadnienie, odwołując się do  wybranych utworów  poety.

50.                Samotność i jej wpływ na postępowanie bohaterów. W rozważaniach odwołaj się do doświadczeń wybranych bohaterów literackich.

51.                Literacki koncepcje tragizmu. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

52.                Motyw „małej ojczyzny” w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.

53.                Żart, ironia, satyra jako sposób interpretacji świata. Omów temat na wybranych przykładach.

54.                Powstanie warszawskie i powstanie w getcie warszawskim jako ekstremalne doświadczenia narodów polskiego i żydowskiego. Omów zagadnienie na podstawie trafnie dobranej literatury..

55.                Rola poezji w dziejach narodu .Omów problem na przykładzie utworów z różnych epok literacki.

56.                Proces i sąd motywem utworów literackich XIX i XX wieku.

57.                Walka dobra ze złem jako temat utworów literackich różnych epok. Zanalizuj sposoby przedstawienia tego motywu w twórczości wybranych poetów i pisarzy różnych epok.

58.                Porównaj ziemiańskie modele życia w wybranych dziełach literatury renesansu, romantyzmu i pozytywizmu.

59.                Postaci historyczne  w  różnych utworach literackich. Porównaj sposób ich kreowania.

60.                Wizerunek modernisty / dekadenta w literaturze. Porównaj kreacje postaci, odwołując się do analizy wybranych utworów.

61.                Literacki obraz dążeń i marzeń Polaków do wolności. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory.

62.                Ukaż funkcje motywów antycznych w twórczości współczesnych poetów.

63.                Człowiek wobec czasu w ujęciu pisarzy i filozofów różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich oraz tekstów filozoficznych.

64.                Portret kata i ofiary w literaturze polskiej na przestrzeni wieków. Omów na wybranych przykładach sposoby ich kreowania.

65.                Człowiek za drutami. Omów temat, analizując kreacje i postawy wybranych bohaterów literatury obozowej.

66.                Blaski i cienie kariery, awansu społecznego, sukcesu życiowego. Dokonaj oceny drogi życiowej wybranych bohaterów literackich.

67.                Konflikt rozumu i serca w świetle wybranych tekstów.

68.                Etos rycerski i jego deheroizacja w literaturze. Rozwiń zagadnienie, analizując trafnie dobrane przykłady.

69.                Funkcje groteski w kreowaniu wizji świata i człowieka. Omów problem, sięgając do wybranych utworów.

70.                Przedstaw różne koncepcje ludzkiego losu, odwołując się do utworów z różnych epok literackich.

71.                Katastrofizm w  wybranych utworach różnych epok literackich. Przyczyny zjawiska i sposoby jego realizacji.

72.                Manifesty i spory pokoleniowe jako zjawisko z pogranicza epok. Zaprezentuj i omów wybrane przykłady.

73.                Zaprezentuj literackie portrety dzieci i wyjaśnij ich funkcje w wybranych utworach różnych epok.

74.                Poezja o niedoskonałości człowieka. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

75.                Wpływ cenzury na kształtowanie się dzieł  literackich. Omów na wybranych przykładach.

76.                Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii i twórczości wybranych autorów.

77.                Literackie antyutopie. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach.

78.                Koncepcje szczęścia w różnych epokach. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów.

79.                Polskie emancypantki. Literackie obrazy awansu społecznego i zawodowego kobiety. Omów problem na wybranych przykładach.

80.                Poeci o mieście. Na podstawie wybranych utworów, porównaj przedstawione w nich wizje miasta.

 

 

 

 

ZWIĄZEK LITERATURT Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

 

1.                   Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw je, odwołując się do wybranych przykładów.

2.                    Literatura i film - konkurenci czy sprzymierzeńcy? Porównaj wybrane dzieło literackie z jego filmową adaptacją.

3.                   „Sami swoi”, czyli Polaków portret własny w literaturze i polskiej komedii filmowej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

4.                   Komiks jako synteza sztuk. Omów to zjawisko kultury współczesnej na wybranych przykładach.

5.                    Portret Sarmaty w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różne jego ujęcia.

6.                    Motyw szatana i jego funkcje w literaturze i sztuce. Przedstaw  problem  na wybranych przykładach.

7.                   Omów funkcjonowanie motywu czterech pór roku w odniesieniu do wybranych przykładów z dziddzin sztuki ( np. literatura, malarstwo, muzyka).

8.                   Poeci- malarze. Przedstaw wybranych twórców, którzy byli jednocześnie pisarzami i malarzami. Omów podobieństwa łączące ich dzieła literackie i malarskie.

9.                   Rola wychowawcy w życiu młodego człowieka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich i filmowych.

10.                Powstania narodowe jako temat literatury i sztuki. Przedstaw problem na podstawie wybranych dzieł literackich i malarskich.

11.                Obraz dziecka w nowelistyce pozytywistycznej i  malarstwie realistycznym. Przedstaw odwołując się do wybranych przykładów.

12.                Motyw piekła w literaturze i sztuce. Omów jego funkcjonowanie na podstawie wybranych tekstów kultury.

13.                 Uczta, wieczerza, biesiada w tekstach kultury różnych epok. Omów funkcjonowanie motywu, analizując wybrane przykłady.

14.                Motyw mogiły w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł.

15.                Porównaj sposoby prezentacji scen batalistycznych w literaturze i malarstwie wybranych epok.

16.                Od  Adama do Batmana. Ukaż różnorodne kreacje mężczyzn w literaturze i innych tekstach kultury.

17.                Hagiografia pędzlem i piórem malowana. Ideał świętego w literaturze i malarstwie.Omów problem, uwzględniając specyfikę form artystycznego wyrazu.

18.                Z. Herbert i K. Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka współczesnego. Na podstawie analizy wybranych przykładów dzieł literackich i filmowych omów podobieństwa i różnice.

19.                Opozycja filister – artysta w sztuce i literaturze wybranych epok. Omów, analizując celowo dobrane dzieła z różnych dziedzin sztuki.

20.                Różne sposoby funkcjonowania motywu tańca w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

21.                Tatry - malarzy, Tatry – poetów. Dokonaj analizy porównawczej na wybranych przykładach literackich i malarskich doby młodopolskiej.

22.                Od Szekspira do Wyspiańskiego. Przedstaw ewolucję dramatu i teatru analizując wybrane przykłady.

23.                Kreacje herosa w dziełach literackich i filmowych. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów.

24.                Sceny batalistyczne w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.

25.                Obrazy żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce romantycznej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

26.                Ludzie pracy w literaturze i malarstwie XIX wieku. Przedstaw ich kreacje na wybranych przykładach.

27.                Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, opierając się na kilku celowo wybranych przykładach.

28.                Zainteresowanie przedmiotami codziennego użytku we współczesnej literaturze i sztuce. Omów na dowolnie wybranych przykładach.

29.                Symbolika kolorów w literaturze  i innych dziedzinach sztuki.

30.                Różne wizerunki aniołów w malarstwie i literaturze. Przedstaw swoje refleksje, odwołując się do wybranych przykładów.

31.                Wykorzystanie tego samego motywu biblijnego w literaturze i sztuce. Analiza porównawcza wybranych dzieł.

32.                Rola maski w literaturze i sztuce polskiej  lub obcej. Omów na wybranych przykładach.

33.                Ludzkie ciało jako źródło inspiracji artystycznej – omów, analizując wybrane przykłady z zakresu literatury i sztuki.

34.                Różne ujęcia motywu pożegnania. Analiza wybranych przykładów literackich, malarskich i filmowych..

35.                Różne wizerunki matek w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów.

36.                Piosenka w kabaretach i rewiach międzywojennej Warszawy. Omów problem, odwołując się do funkcjonalnych przykładów.

37.                Literacka i filmowa wizja PRL-u. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych tekstów kultury.

38.                Motyw drogi  w literaturze i filmie . Omów na wybranych przykładach różne ujęcia tego tematu.

39.                „Memento mori” w literaturze i sztuce średniowiecza oraz interpretacje tego motywu w późniejszych epokach.

40.                Przedstaw funkcjonowanie motywu morza w wybranych utworach literackich i plastycznych.

 

JĘZYK

 

1.                   Kabaret jako zjawisko kulturalne XX wieku. Prześledź ewolucję jego formy i funkcję na wybranych przykładach.

2.                   Idealizacja jako zabieg językowy. Scharakteryzuj językowe sposoby idealizacji świata przedstawionego w wybranych utworach.

3.                   Różne środowiska – różne sposoby komunikowania się. Zbadaj i porównaj język wybranych grup społecznych.

4.                   Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne. Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny.

5.                   Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich ( na przykładzie przysłów o określonej tematyce).

6.                   Język dyskusji czatowych w kontekście tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny. Przedstaw i oceń zjawisko.

7.                   Sztuka przemawiania dziś. Analiza wystąpień politycznych, kościelnych, okolicznościowych, sądowych.

8.                   Zabawa słowami i eksperymenty poetyckie w twórczości wybranych pisarzy. Rozwiń temat na wybranych przykładach.

9.                   W jaki sposób działa język  metafory? Opisz jego mechanizmy, analizując przykłady zaczerpnięte z poezji.

10.                 Rodzaje stylizacji i jej funkcje w utworach literackich. Przeanalizuj wybrane przykłady.

11.                Język erotyki. Omów różne sposoby mówienia o miłości w utworach różnych epok.

12.                Sztuka przemawiania – zanalizuj wybrane teksty publicystyczne różnych epok.

13.                Frazeologizmy jako tworzywo poetyckie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach ze współczesnej liryki.

14.                Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach literackich. Pokaż zjawisko na wybranych przykładach.

15.                Scharakteryzuj środki wymowy artystycznej w tekstach piosenek wybranej grupy muzycznej i omów ich funkcje.

16.                Język i styl wyznań miłosnych. Rozważ temat na przekładach tekstów epistolarnych dwóch wybranych epok literackich.

17.                Odwołując się do wybranych przykładów literackich, omów cechy i funkcje stylizacji archaicznej.

18.                Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych  na język polski w przeszłości i współcześnie.

19.                Korzystając z odpowiednich przykładów, scharakteryzuj środki językowe wykorzystywane w reklamie i określ ich funkcje.

20.                Funkcje komizmu językowego w wybranych bajkach dawnych i współczesnych. Omów na konkretnych przykładach.

21.                Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

22.                Etykieta językowa dawniej i dziś. Dokonaj analizy zagadnienia w oparciu o zebrany materiał.

23.                Nowa jakość polszczyzny w Internecie. Omów zagadnienie, scharakteryzuj zjawisko i dokonaj jego oceny.

24.                Wpływ języka współczesnych czasopism młodzieżowych na kulturę językową nastolatków. Przedstaw wyniki obserwacji i wnioski z analizy tekstów publicystycznych.

25.                Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

26.                Język bohatera jak element charakterystyki postaci. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

27.                Stylizacje modlitewne i ich funkcje. Przedstaw na wybranych przykładach literackich różnych epok.

28.                Przywołując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej.

29.                Język utworów Gombrowicza i Witkacego jako wyzwanie wobec tradycji. Omów na wybranych przykładach.

30.                Idealizacja jako zabieg językowy. Scharakteryzuj językowe sposoby idealizacji świata przedstawionego w wybranych utworach.

31.                Zagrożenia współczesnej polszczyzny i komunikacji językowej. Przedstaw zagadnienie na zebranym materiale.

32.                Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność.

33.                Język współczesnej publicystyki – nowomowa czy poprawna polszczyzna? Zbadaj problem, odwołując się do wybranych tekstów prasowych.

34.                Kolokwializmy słownictwo dosadne w literaturze. Omów ich funkcje w wybranych tekstach i oceń zasadność ich użycia

35.                Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka. Dokonaj analizy materiału językowego wybranych utworów.